II. Dünya Savaşı'ndan sonraki en büyük soykırım olan Srebrenitsa katliamının yıl dönümünde şehitler anılıyor

Bosna'da 8 bini aşkın sivil halkın Sırp askerler tarafından katletildiği Srebrenitsakatliamının üzerinden tam 25 yıl geçti. Yüreklerden acısı silinmeyen ve asla silinmeyecek olan bu katliam, dünyada adalet arayışının sembolü haline geldi. Avrupa'nın göbeğinde yaşanan bu insanlık trajedisinden öncelikle insan hakları savunucusu olduğunu iddia eden Avrupa'nın, daha sonrada tüm dünyanın çıkaracağı çok ders var.

Tarih 11 Temmuz 1995

Takvimler 11 Temmuz 1995 tarihini gösteriyordu. Bosna Hersek'in doğusunda bulunan Srebrenitsa'ya giren Ratko Mladic komutasındaki ağır silahlarla donatılmış Sırp askerler, en az 8 bin 372'i Boşnak'ı şehit etti. Koruma gerekçesiyle silahları BM Barış Gücü tarafından elinden alınan Müslümanlar, ağır silahlarla donatılmış Sırp askerlerine karşı kendilerini savunamamıştı. Müslümanlar, Ratko Mladiç komutasındaki Sırp askerlerinin Srebrenitsa'ya olan saldırıları sıklaşınca silahlarını geri almak için BM Barış Gücüne başvuruda bulunsalar da o dönemin sorumlu komutanı Hollandalı Thom Karremans, Müslümanların bu başvurusunu kabul etmedi. BM'nin bu katliam karşısında yaptığı tek şey ise kentin üzerinde iki F-16 uçurmak oldu.

Kenti Sırplara Teslim Ettiler

Bir gece yarısı BM Barış Gücü komutanı Hollandalı generalin verdiği emir ile kenti boşaltan Hollandalı askerler, kenti Sırplara teslim etti. Srebrenitsa'nın güvenliğinden sorumlu kişi konumunda bulunan Hollandalı general Thom Karremans, sadece bir hediye karşılığında koskoca bir şehir ile birlikte 25 bin mülteciyi de Sırpların insafına bırakmıştı. Hollandalı generalin, Sırp generalden aldığı hediyenin video kaydı daha sonra ortaya çıktı.Bir hafta süren ve II. Dünya Savaşı'ndan sonra en büyük insanlık soykırımı kabul edilen bu katliama karşı tüm dünya gözlerini yummuştu. Avrupa'nın göbeğinde yaşanan bu insanlık soykırımını Lahey Adalet Diva'nı soykırım olarak kabul etse de Sırbistan'ı bu soykırımdam sorumlu tutmadı.

45 Sırp 699 Yıl Hapis Cezası Aldı

ICTY'den gelen delilleri inceleyen Hollanda'nın Lahey şehrindeki Uluslararası Adalet Divanı, 2007 yılında aldığı bir kararla Srebrenitsa ve çevresinde yaşanan insanlık trajedisini soykırım olarak niteledi. Katliamın başındaki Sırp komutan Ratko Mladic, ICTY'nin geçen sene kasım ayında karara bağladığı davada aralarında Srebrenitsa katliamınında yer aldığı birçok suçtan ömür boyu hapis cezası aldı. 2016 yılında karara bağlanan bir başka davada ise Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karadzic, Srebrenitsa soykırımı da dahil olmak üzere 10 ayrı suçtan 40 yıl hapis cezası aldı. Mahkeme tarafından Srebrenitsa soykırımı ile ilgili karara bağlanan diğer davalarda ise eski Sırp general Radislav Krastic 35 yıl, Vidoje Blagojevic 15 yıl, Vujadin Popovic ile Ljubisa Beara ömür boyu, Drago Nikolic 35 yıl, Ljubomir Borovcanin 17 yıl, Vinko Pandurevic 13 yıl, Radivoje Miletic 19 yıl, Milan Givero 5 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 13 Temmuz 1995 tarihinde bin civarında Bosnalı sivilin şehit edilmesinden sorumlu tutulan Milorad Trbic ise Bosna Hersek Mahkemesi tarafından 30 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Srebrenitsa katliamıyla ilgili bugüne kadar 45 Sırp farklı mahkemelerde yargılandı. Bu yargılamalar neticesinde 45 Sırp'a toplamda 699 yıl hapis cezası verildi.

Sırp Devlet Başkanıda Yargılandı

Srebrenitsa'da yaşanan soykırımla ilgili suçlanan Eski Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Milosevic, ICTY'de yargılaması sürdüğü esnada tutuklu olduğu cezaevinde hayatını kaybettiğinden dolayı dava karara bağlanmadı.